واژه نامه سه زبانه معماري اسلامي

مشخصات كتاب

عنوان و نام پديدآور: واژه نامه سه زبان معماري اسلامي / به كوشش عمادي استرآبادي، علي. مهرداد قيومي بيد هندي.

مشخصات نشر: قم مسجد مقدّس جمكران، انتشارات، 1388.

مشخصات ظاهري: 1 ج (بدون شماره گذاري): جدول: 11*5/16 س م. شابك: 7-195-973-964-978

وضعيت فهرست نويسي: فيپا

موضوع: معماري اسلامي - - واژه نامه ها - چند زبانه موضوع: فارسي - - واژه نامه ها - - چند زبانه

شناسه افزوده: قيومي بيد هندي، مهرداد شناسه افزوده: مسجد مقدّس جمكران (قم)

رده بندي كنگره: 1388 2 و 84 ع/380NA رده بندي ديويي: 917671/720 شماره كتابشناسي ملي: 1732781

نام كتاب: واژه نامه سه زبانه معماري اسلامي

به كوشش: سيّد علي عمادي آستر آبادي و مهرداد قيومي بيد هندي

صفحه آرا: اميرسعيد سعيدي

ناشر/ نوبت / تاريخ نشر: انتشارات مسجد مقدّس جمكران / اوّل / تابستان 1388

چاپ / تيراژ: پرستش / 1000 جلد

قيمت: 400 تومان

شابك: 7 - 195 - 973 - 964 - 978

تلفن و نمابر: 7253700، 7253340 - 0251 صندوق پستي: قم 617

ستاد بازسازي عتبات عاليات مركز با مشاركت استان قم و انتشارات مسجد مقدّس جمكران

«حق چاپ مخصوص ناشر است»

واژه نامه سه زبانه معماري اسلامي

سيّد علي عمادي استرآبادي، مهرداد قيومي بيد هندي(1)

تير 1387

معماري در طول تاريخ مكان زندگي انسان بوده است. از اين رو، واژه هاي معماري در همه زبان ها بخشي مهم از مجموعه واژگان زبان را تشكيل مي دهد. پيداست كه هرچه فعاليت معماري در جامعه اي گسترده تر و پررونق تر باشد و هرچه اهميت معماري در نزد اهل زبان افزون تر، زبان آنان از نظر معماري غني تر است. جامعه هاي اسلامي در سرتاسر جهان اسلام تا پيش از دوران جديد از فعال ترين جوامع انساني در تاريخ بوده اند. از اين رو، زبان هاي اصلي جهان اسلام عربي و فارسي و تركي از نظر معماري

بسيار غني است. در اين ميان، زبان فارسي نقشي مهم ايفا كرده؛ آن چنان كه بسياري از واژه هاي فارسي به زبان هاي ديگر جهان اسلام و حتي به زبان هاي اروپايي راه يافته است.

مجموعه اي كه در پيش رو داريد حاصل تلاشي اوليه براي فراهم آوردن برابر هاي واژه هاي معماري تاريخي ايران به زبان هاي عربي و انگليسي است. تهيه كنندگان در اين كار علاوه بر تجربه شخصي، از لغت نامه هاي عمومي و تخصصي در زبان هاي يادشده بهره گرفته اند (از جمله: پرويز مرزبان و حبيب معروف، فرهنگ مصور هنرهاي تجسمي، تهران، سروش، 1380). فهرست واژه هاي فارسي با استفاده از واژه نامه گنج نامه، فرهنگ آثار معماري اسلامي ايران تهيه شده است.

بسياري از واژه هاي تخصصي بدون ذكر مثال به درستي فهم نمي شود. همچنين هر اصطلاح فارسي ممكن است به معاني متعددي به كار رود كه در واژه نامه دقيق بايد آن معنا به نحوي مشخص شود. بنا براين، اين واژه نامه آن گاه كامل خواهد شد كه با توضيح معاني و نيز تصوير همراه گردد. افزون بر اين، بسياري از اصطلاحات معماري ايراني و اسلامي در زبان هاي ديگر برابر ندارد و ناگزير از نزديك ترين واژه در آن زبان ها استفاده شده است.

القاموس الثلاثي في فن العمارة الإسلامي

سيد علي عمادي استر آبادي و مهرداد قيومي بيد هندي

تموز 2009م كانت و لا تزال الهندسة المعمارية علي مدي التاريخ، مؤي الإنسان و مكان حياته. لذلك فإنّ الإصطلاحات المعمارية في جميع اللغات تُعتَبر جزءاً هاماً في اللّغة. و من الواضح جدّاً أنّهُ كلما توسّعت أنشطة الهندسة المعمارية في المجتمع و ازدادت ازدهاراً، و كلما ازدادت الأهمية المعمارية عند أصحاب اللغات، ازدادت ثروتها اللغوية عندهم. كانت المجتمعات الإسلامية في العالم كله قبل عصرنا الحاضر، من

أكثر المجتمعات البشرية نشاطاً علي مدي التاريخ. لذلك نجد أنّ أهم لغات العالم الإسلامي (العربية - الفارسية - التركية) تزخرُ بالإصطلاحات و الكلمات المعماريّة. و قد لعبت اللغة الفارسية دوراً هاماً في هذا المجال، و دخل الكثير من مصطلحاتها و كلماتها ليس في لغات العالم الإسلامي فحسب بل تعدتها إلي اللغات الاوربية أيضاً.

إنّ مجموعة الكلمات و الإصطلاحات الموجودة بين يديكم الآن ماهي إلا ّ مساعي تمهيدية لتقديم المرادفات اللغوية المعمارية لتاريخ إيران باللغتين العربية و الإنجليزية. فبالإضافة إلي الخبرات الخاصة للقائمين بإعداد هذا المَسرَد اللغوي، فإنهم استلهموا الكثير من كِلتا اللغتين عن طريق مراجعتهم لموسوعات اللغة، العامة منها و الخاصّة (أهمها: برويز مرزبان و حبيب معروف، القاموس المصوّر للفن التشكيلي، طهران، سروش، عام 2000 م). لقد تمَّ إعداد قائمة الكلمات الفارسية بالإستعانة بقاموس كنج نامه، قاموس آثار الهندسة في فن العمارة الإسلامي الإيراني.

إنّ الكثير من الإصطلاحات و الكلمات الخاصّة لا يمكن فهمها جيداً من غير ذكر مثالٍ علي ذلك، و كذلك يمكن أن يكون لكلّ كلمةٍ أو إصطلاحٍ في اللغة الفارسية أكثر من معنيً واحد و يكون من الضروري توضيح ذلك المعني بشكل أدّق في القاموس. بناءاً علي ذلك فإن ّ القاموس اللغوي لا يكتمل إلّا معَ وجود الصّور إلي جانب شرح المعني. أضف ألي ذلك، أنّ الكثير من إصطلاحات الهندسة المعماريّة الإيرانيّة و الإسلاميّة لا نجد لها مرادفات باللغات الأخري، ممّا يضطرّنا للجوء إلي أقرب معني للمصطلح في تلك اللغة.

In the name of God

Trilingual Glossary of Islamic Architecture

Sayyid Ali Emadi Estarababdi، Mehrdad Qayyoomi Bidhendi

(2)July، 8002

of anyArchitecture has been the habitat of human beings throughout history.

architectural terms whenArchitectural terms have، therefore، made up an important part

practiced throughout the

society andlanguage. Evidently، language becomes richer in

linguist. Until nodern times، Islamic societiesarchitecture is widely and buoyantly

human societies of the history. The main Islamicwhen it is important for the

Arabic، Persian، and Turkish -جare thus very rich in terms ofwere the most active

languagesarchitecture. Persian has played a key role here، as demonstrated by thelanguages -

European languages.many Persian terms which have found their way through other

of the Muslim territories، as other well as

architecturalThe booklet in front of you is the result of an initial effort towards

personal experience،finding English and Arabic equivalents for Persian historic

mentioned languages)e.g.terms. The authors have used، in addition to their

Persian list of words was prepared basedgeneral and technical dictionaries in the

Ganjnameh: The Encyclopedia of Persian IslamicMarzban Maتruf، 1002(. The

Architecture.on the lexicon of

meanings whichMany of technical terms could not be understood without examples.

glossary. This glossary wouldFurthermore، a Persian term can be used with different

explanations and figures. Furthermore،have to be somehow clarified in an accurate

Persian architecture do not have equivalents inthus be complete when it includes

languages؛ words with the closest meanings were thus used.many terms in Islamic and

other

رديف

واژه

آوانوشته عربي

انگليسي

1آب چكان abcژhژikan

زِيف، سُدْفة

drops، stillicidium

2آجر

ajur

طوبة، آجرّ، طابوق، قَرميد

brick

3آجر راسته

ajur-i rasta

شَنّاوي outbond

4آجر كله

ajur-i kalla

آدية

header bond

5ازاره izara

إزار

dado

6آستانه astana

اُسكوفَة، عَتَبة، بُرطاش shrinesill؛ threshold؛ holy

7آشپزخانه ashpazkژhژana

مطبخ

kitchen

8ايوان ayvan

ايوان

iwan، ivan

9بادگير

badgir

بادهَنج، مَلقَف wind catcher

10

بارو

baru

سُور

bailey؛ rampartbulwark؛ city wall؛

11

بازار

bazar

سوق

bazaar، souk

12

بازارچه

bazarcژhژa

سُوَيقَة

small bazaar

13

بازار سرپوشيده

-قَيسارِية

bazaar

14

باغ

bagژhژ

حَديقة، بُسْتان، رَوْضة، حائط

garden؛ park

15

برج

burj

برج، صرح، تامور

tower

16

برج (در كنج بارو)

burj

بُرجٌ رُكْني crossing tower، keep

17

برج (در ميان بارو)

burj

بُرجٌ ضِلْعي wall tower

18

برجك burjak

بُرَيج pinnacle

19

برش افقي

burisژhژ-i ufuqi

المسقط الافقي plan

20

برش عمودي

burisژhژ-i `amudi

المقطع الرأسي section

21

بقعه

buqت `a

بقعة، مقام، مرقد

shrine، mausoleum

22

بيمارستان

bimaristan

مُستَشْفي، مارِستان، دارالشفاء

مصحة، بيمارستان

hآtel Dieuhospital، maison Dieu،

23

بند (در ميان آجر و سنگ)

band

كِحلة، حِلّ joint، pointing

24

پاستون

pasutun

قاعدة العمود

base

25

پاطاق pataq

مُنطلق الطاق، حَدّارة، رِجْل العَقد

spring

26

پا كار

pakar

منطلق القوس، حَدّارة

impost

27

پا گرد

pagard

-landing

28

پستو

pastu

دَيكونة، داكونة

nook؛ backroom

29

پشت بغل

pusژhژt-bagژhژal

spandrel

30

پشت بند

pusژhژt-band

دعام، زافرة

buttress

31

پله

Pilla

مَصْعَد، دَرَج، سُلَّم، مِرْقاة

stairs؛ staircase؛ step

32

پوش (در گنبد)

pusژhژ

shell

33

پي

pay

اَساس، رُبض، وَطيدة

foundation

34

پياده رو

piyadarow

رَصيف pavement؛ sidewalk

35

پيچ

picژhژ

اِطارٌ حلزوني spiral frame

36

پيشاني

pisژhژani

اِعلَي الواجهة، طنْف entablature

37

تالار

talar

رَدْهَة، قاعة، بَهْو

hall

38

تراز

taraz

مُستَوي level

39

ترك

tark

ضلع، فصّ -hedron؛ -hedral

40

تزيين

tazyin

زَخْرَفة

ornament؛ decoration

41

تصوير سه بعدي

tasvir-i si-bu`di

فُرجة

perspective؛ 3D-image

42

تكيه

takya

تَكِية

takya

43

تويزه taviza

جانحة

rib؛ nervure؛ groin

44

تير

tir

بُرطوم، رافدة، جِسْر، جائز

beam؛ stud؛ post

45

تيغه

tigژhژa

حَجار، قاطع partition wall

46

تيمچه

timcژhژa

timcha

47

جان پناه

jan-panah

حاجِز، دَرابْزين railing، parapet

48

جرز

jirz

جرز

pier

49

جزء قوس -فَقْرة، صُنْجة

sector

50

چار سو/ چار سوق/چهارسو/ چهار سوق

cژhژarsu/cژhژarsuq

تربيع، تربيعة

charsu، chaharsu

51

چراغ

cژhژiragژhژ

مِصْباح، سِراج lamp؛ luster؛ light

52

چشمه

cژhژasژhژma

خَصاص، كوَّة

opening

53

چفت

cژhژift

-cove

54

چلچراغ

cژhژilcژhژiragژhژ

ثُريا، قنديل، مِسْرَجَة، تَنّور

luster؛ lustre

55

حجره

hujra

حُجرة، غُرفة

hujra؛ room

56

حسينيه

husayniya

حسَينية

husseiniya

57

حوضخانه

hawz-kژhژana

-hawz-khana

58

حياط

hayat)hiyat(

باحة، ساحة، بُدحة

ward؛ courtyardcourt؛ yard؛ patio؛

59

حياط خلوت

hayat kژhژalvat

-cortile؛ patio

60

حياط زاويه

hatat-i zaviya

صحنٌ رُكني corner cortile

61

حياط مركزي/ حياط مياني

hayat-i miyanihayat-i markazi /

صحنٌ مركزي، عِدَي، ساحة

central court

62

خان

kژhژan

خان، حَوْش caravanserai؛ khan

63

خانقاه

kژhژaniqah

خانقاة، تَكِية، زاوية

Sufi hospice

64

خانه

kژhژanaژ

دار، بَيت، فِراش، مَنْزِل، مَسكَن domicilehouse؛ home، adode،

65

خشت

kژhژisژhژt

طوبةٌ طينية، لَبِن mud brick

66

خط بنّايي

kژhژatt-i bannayi

خطٌّ زَخْرَفي بالقَراميد

Banna'i Kufic script

67

خندق

kژhژandaq

خَندَق trench

68

خورشيدي

kژhژurshidi

مَنوَر، شمسيةٌ هلالي اَو نصف دائري demilune

69

خيابان

khiyaban

شارع

street

70

دارالاماره

rah darul-ت'ima

دارُ الإمارة

government house

71

دارالايتام

m darul-ت'ayta

دارُ الأَيتام orphanage

72

دارالحفّاظ

darul-huffaz

دارُ الحُفّاظ

Quran recitershouse of the holy

73

دارالحكومه

darul-hukumah

دارُ الحكومة

government house

74

دار السياده darus-siyadah

دارُ السّيادة

Prophetdescendants of thehouse of the

75

دارالضيافه

daruz-ziyafah

دارُ الضّيافة

guest house

76

دالان

dalan

دَهليز

passageway؛ gallery

77

درگاه

dargah

باب، عِنك، وِلاج doorway

78

دروازه

darvaza

باب، بوّابة، رِتاج gateway

79

درياچه

daryacژhژa

بُحَيرة، بَحرة، بِركة

pool

80

دستگاه ورودي

vorudi dastgah-i

-entrance system

81

دولت خانه

dawlat-kژhژana

ناحية القصور

palace complex

82

دهانه

dahana

فَتحة، كُوشة

bay؛ opening

83

دهليز

dihliz

دَهليز

hallway؛ enterclose

84

ديوار

divar

جِدار، حائط

wall

85

ديوار بلند

divar-i buland

جَدير

tall wall؛ bailey

86

ديوار شهر

divar-i sژhژahr

سور

bailey؛ rampartbulwark؛ city wall؛

87

ديوار كوتاه

divar-i kutah

فَصيل short wall، parapet

88

ديوان خانه

divankژhژana

دِيوان chancerygovernment bureau؛

89

ذرع (ذراع)

(zira`)zar`

(ذِراع) ذرع cumit - zira`

90

راسته بازار

rasta-bazar

سوق، رَحبة

bazaar main lane

91

راسته

rasta

سوق، سِماط

bazaar main lane

92

راهرو

rahraw

مَجاز، مَسْلَك، مَعْبَر

hallway؛ passageway

93

رباط

ribat

رباط

Sufi caravanserai

94

رج

raj

ساف، دِمص، مِدْماك course

95

رخ بام

rukژhژ-bam

إفْريز، طَنْف eaves

96

رسمي بندي

rasmi -bandi

نوعٌ من زخارفِ السّقف بالعقود و الحنايا

vaultdecorating ribbed

97

رف raf

رَفْرَف، رَفّ shelf؛ rack

98

رواق

rowaq(ravaq)riwaq /

رِواق، رُواق، مُجَنّبة

portico؛ arcade

99

روزن/ روزنه

rawzan / rawzana

رَوْزَنة، كُوَّة

eye؛ skylight؛ opening

100

زاويه

zaviya

زاوية، رُكن، فرجة

angle؛ corner

101

زيرزمين

zirzamin

سِرداب، طارِمة، قَبْو

undergroundbasement،

102

ساباط

sabat

ساباط

archway

103

ساروج saruj

جَيار

mortar؛ concrete

104

ساقه گنبد

saqa-yi gunbad

طَبّانة، رَقَبةُ القبّة

drum

105

سايبان

sayaban

سَقيفة، ظُلّه، مظّلة، عرش، صُوان baldachin؛ awning

106

ستون دو قلو

sutun-i duqulu

عمودانِ

مُلاصِقانِ twin columns

107

سرداب/ سردابه

sardab/sardaba

سِرداب underground، serdabbasement؛ cellar،

108

سردر

sardar

بوّابة، رتاج portal

109

سر ستون

sarsutun

تاجُ العَمود

capital

110

سرسرا

sarsara

باحة، قاعة

gallery؛ hall؛ lobby

111

سفره خانه

sufra-kژhژana

غُرفة الطَّعام canteen، dining room

112

سقاخانه

saqqa-kژhژana

سَبيل saqqa-kژhژana

113

سقف

saqf

سَقف، سَمْك، سَماوة، غَما، قَريعة

ceiling

114

سقف ثانوي

saqf-i sanavi

-counter ceiling

115

سقف شيب دار

saqf-i shibdar

سَقفٌ سَنامي، جَمَلون bent roof؛ gable roof

116

سنتوري santuri

بُرنيطةُ الشُّبّاك pediment

117

سنگ

sang

حَجَر، حِجارة

stone، lapis

118

سيم گل

sim-gil

سِياع special mud-straw mix

119

شارستان sژhژaristan

-sژhژaristan

120

شاه نشين

sژhژah-nisژhژin

أريكة، سرير، عرش، مَصْطَبة

alcove

121

شباك sژhژabak

شبيكه lattice

122

شربت خانه

sژhژarbat-kژhژana

غُرفةُ الشّراب pantry

123

شمسه

sژhژamsa

شمسة، نجمةٌ مركزية

roundel؛ central star

124

شيرواني

sژhژirvani

سقفٌ سَنامي حديدي، جَمَلون galvanized iron roof

125

صحن

sahn

صَحن، فِناء

court، yard

126

صفه

suffa

صُفّة، ظُلّة، مِصْطَبة

platform؛ estrade

127

صندوق خانه

sanduq-kژhژana

خِزانة، دَوْلاب، ثميلة

closet

128

صندوق قبر

sanduq-i qabr

صُندوقُ القبر

chest of tomb

129

ضريح

zarih

ضَريح burial chambertransenna، metal

130

طارمي

tarami

حاجزٌ مُفَزَّع، حُلفُق railing؛ banister

131

طاسه tasa

دَلاّية

muqarnas unit

132

طاق taq

طاق، عَقْد، قَوْس vault؛ arch

133

طاق آهنگ

taq-i ahang

طاق، أزَج، قَبْو

vaultbarrel vault؛ tunnel

134

طاق تخت

taq-i takژhژt

طاقٌ مُسْتَوي plane vault

135

طاقچه

taqcژhژa

مِشكاة

niche

136

طاق كمر پوش

taq-i kamarpusژh

-counter ceiling

137

طاق مدوّر

taq-i mudavvar

قُبَّة

cupola؛ dome

138

طاق نما

taq-nama

طاقة، مِشكاة

blind arcade

139

طاق و تويزه taq-u taviza

-groined vault

140

طرّه turra

كابُولي، بارِزة، خَرجة

cornice؛ console

141

طوقه tawqa

طَوقَة

dome curb

142

عرقچين

`araqcژhژin

أعلَي الْقُبّة، طاسة

skull-cap of dome

143

غرفه

gژhژurfa

غرفة

gallery؛ small room

144

غسال خانه

ghassal-kژhژana

مَغسَل mortuary

145

غلام گردش

gژhژulam-gardish

رُواق، مَجازٌ قاطع passagewayambulatory؛

146

قاب

qab

إطار، بِرواز

frame

147

قبه

qubba

قُبّة

domecupola؛ small dome؛

148

قرنيز

qarniz

كورنيش cornice

149

قصر

qasr

قصر، صَرْح، رَبّة

palace

150

قلعه

qal`a

قلعة، حُصن، صيصة

fortress

151

قنات

qanat

قَناة

qanatsubterranean canal،

152

قنديل

qandil

قنديل

luster؛ lustre

153

قوس

qaws

قَوس، عَقد، حَنيرة

arch

154

قوس تيزه دار

qaws-i tizadar

عَقْدٌ مُنْكَسِرٌ أوْ مَكسور، عَقْدٌ مُدَبَّب pointed arch

155

قهوه خانه

qahva-kژhژana

مَقْهي coffeehouse

156

كاخ

kakh

قَصر، صَرْح palace

157

كار بندي

karbandi

زَخْرَفةٌ في السَّقفِ بالْعُقودِ وَ الْحَنايا

ribbed vaultdecorated vault؛

158

كاروانسرا

karvan-sara

خان، حَوْش caravanserai؛ khan

159

كاشي

kasژhژi

خَزَف، قاشي، قاشاني tiletile؛ faience tile؛ glazed

160

كاشي معرق

mu`arraq kasژhژi-yi

فُسَيفِساء

mosaic faience

161

كاشي هفت رنگ

kasژhژi-yi haft-rang

خَزَفٌ مُلَوَّن polychrome tilecuerda seca؛

162

كاهگل

kahgil

تِبْن، قِصْرِين mud-straw mix

163

كتيبه

katiba

كَتيبة

inscription

164

كرياس

kiryas

دَهلي vestibule

165

كفش كن

kafsژhژ-kan

حجرة نعال antechamber

166

كلاهك

kulahak

مَنْوَر، طِربال lantern

167

كنگره

kongora

شُرَفة، شُرّافة

battlement

168

كوبه

kuba

مِطْرَقَةُ الْباب، ضَبّة

knocker؛ door knocker

169

كوشك

kusژhژk

صَرْح palace؛ kiosk

170

گچبري

gacژhژ-buri

تَجْصيص، نَقْشٌ في الْجَصّ stucco decoration

171

گره

girih

اُنْشوطة، عُقْدة

girih؛ knotwork

172

گره چيني

girih-cژhژini

تَشبيك fretwork؛ knotwork

173

گريو

giriv

طَبّانة، رَقَبَةُ الْقُبّة

drum

174

گلدسته

guldasta

شُرّافَةُ الْمِئذَنة، شُرَفَةُ الْمِئذَنة

minaretgallery at the top of a

175

گنبد

gunbad

قبّة، خَوْذة

dome

176

گنبد خانه

gunbad-kژhژana

حُجرة مُقَبَّبة

chamber؛ rotundadomed hall؛ domed

177

گنبد رُك gunbad-i ruk

قُبّةٌ هِرَمِيةٌ أوْ مَخروطِية

dome؛ pyramidal domefrank dome؛ conical

178

گنبد شلجمي gunbad-i sژhژaljami

قُبّةٌ مُكافيةٌ شَلْغَمِي turnip dome

179

گوشوار

gusژhژvar

-corner upper roo

180

گوشواره

gushvara

حَنِية، عَقْدُ الزّاوية

squinch

181

لچكي lacژhژaki

بَنيقة

spandrel

182

لوح/ لوحه

lawh / lawha

لَوْح،

لَوْحة

slab؛ tablet

183

مادّه تاريخ

madda-tarikژhژ

تاريخُ الأبجدي chronogram

184

مأذنه ma`zana

مِئذَنة

galleryadhan tower، adhan

185

محجر

mahjar

مَحْجَر

parapet، fence، railing

186

محراب

mihrab

مِحْراب، حَنِية

mihrab nichealmihrab، almehrab،prayer niche،

187

محله

mahalla

حارة، خُطّة، حَي quarter

188

محور

mihvar

مِحْوَر

axis

189

محور تقارن

mihvar-i taqarun

مِحْوَر التّقارُن symmetry axisaxis of symmetry،

190

مدخل

madkژhژal

مَدْخَل entrance

191

مَدرَس madras

مَدْرَس classroom، class-hall

192

مدرسه

madrasa

مَدْرَسة

collegemuslim school ormadrasah، medrese، a

193

مستراح

mustarah

مَبال، مَبْرَز، مِرْحاض lavatory

194

مسجد

masjid

مَسجِد، عُمْر

mosque

195

مسجد جامع/ مسجد جمعه

masjid-i jum`amasjid-i jami`/

جامِع Friday mosque

196

مسجد مدرسه

masjid-madrasa

مَسجِد مَدْرَسة

mosque-medrassah

197

مصلا

musalla

مُصَلّي musalla

198

مضيف muzif

مُضيف، مَضافة، ثَوِي mudhif

199

مطبخ

matbakژhژ

مطبخ

kitchen

200

معرّق mu`arraq

فُسَيفِساء

mosaic

201

معقّلي mu`aqqili

زَخْرَفةٌ تَشبيكي بالْقَرميد أوْ بالْخَزَف tileworkKufic inscription in

202

مقبره

maqbara

مَقْبَرة، مَقام، ضَريح tomb، shrine

203

مقرنس

muqarnas

مُقَرنَص muqarnas

204

مقصوره maqsura

مَقْصُورة

maksoureh

205

ملاط

malat

مَلاط

mortar

206

منار/ مناره

manar / manara

مَنار، مَنارة

minaret

207

منارك manarak

مَنارٌ قَصير

small minaret

208

منبت كاري

munabbat-kari

نَقْرٌ في الْخَشَب marquetry

209

منبر

minbar

مِنْبَر

minbar، mimbar

210

منطقه گذار (بين پايه گنبد و گنبد)

mantaqa-yi guzar

منطقةُ إنْتِقال transition zone

211

مهتابي

mahtabi

أريكة، دكّان، طاية

terrace

212

ميدان

maydan

مَيدان square

213

ميدانچه maydancژhژa

مَيدانٌ صَغيرٌ

small square

214

نقاره خانه

naqqara-kژhژana

حُجرة النُّقارِية

naqqara-kژhژana

215

نقش

naqsژhژ

نَقش decoration؛ design

216

نقش مايه

naqsژhژmaya

-motif

217

نقشه

naqsژhژa

تَصميم، مُخَطَّط

drawing؛ plan

218

نما

nama

واجِهَة، أصِيد

elevation؛ faµade

219

نوان خانه navan-kژhژana

دارُ المساكين asylum

220

نور گير

nurgir

نافِذة، مَنْوَر

light

221

نيم ستون

nim-sutun

سُوَيرية، عُمَيد

half-columndemi-column،

222

نيم شش

nim-sژhژisژhژ

نِصفُ الْمُسدَّس semi-hexagon

223

نيم طاق

nim-taq

نِصفُ الطّاق، نِصفُ الْعَقْد نيمبقه نِصفُ الطّابِق semi-vault؛ semi-arch

224

نيم طبقه

nim-tabaqa

نِصفُ الطّابِق semi-floor

225

نيم گنبد

nim-gunbad

نِصفُ الْقُبّة، حَنِية

semidome، half-dome

226

نيم هشت

nim-hasژhژt

نِصفُ الْمُثَمَّن semi-octagon

227

ورودي

vurudi

مَدْخَل، سُدْفة

entrance

228

وضو خانه

vuzukژhژana

مُتَوَضَّأ، مِيضَأة، حُشّ ablution house

229

هرّه hirra

إفْريز، زِفْر

windowsill

230

هشت

hasژhژt

مُثَمَّنُ الزَّوايا

octagon

231

هشت و نيم هشت

hasژhژt-u-nim-hasژhژt

مُرَبَّعُ الْمُشَطَّب beveled square

232

هشتي

hasژhژti

دَهْليز، مَدْخَلٌ مُثَمَّن، كُنَّةُ الْباب vestibulevestibule، entrance

233

هلالي

hilali

هِلالي، مَنْوَر

demilunehila

پي نوشت ها

1) استاديار دانشكده معماري و شهرسازي دانشگاه شهيد بهشتي

2) Associate Professsor، Faculty of Architecture and Urban Planning، Shahid Beheshti University.

درباره مركز

بسمه تعالی
جَاهِدُواْ بِأَمْوَالِكُمْ وَأَنفُسِكُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ
با اموال و جان های خود، در راه خدا جهاد نمایید، این برای شما بهتر است اگر بدانید.
(توبه : 41)
چند سالی است كه مركز تحقيقات رايانه‌ای قائمیه موفق به توليد نرم‌افزارهای تلفن همراه، كتاب‌خانه‌های ديجيتالی و عرضه آن به صورت رایگان شده است. اين مركز كاملا مردمی بوده و با هدايا و نذورات و موقوفات و تخصيص سهم مبارك امام عليه السلام پشتيباني مي‌شود. براي خدمت رسانی بيشتر شما هم می توانيد در هر كجا كه هستيد به جمع افراد خیرانديش مركز بپيونديد.
آیا می‌دانید هر پولی لایق خرج شدن در راه اهلبیت علیهم السلام نیست؟
و هر شخصی این توفیق را نخواهد داشت؟
به شما تبریک میگوییم.
شماره کارت :
6104-3388-0008-7732
شماره حساب بانک ملت :
9586839652
شماره حساب شبا :
IR390120020000009586839652
به نام : ( موسسه تحقیقات رایانه ای قائمیه)
مبالغ هدیه خود را واریز نمایید.
آدرس دفتر مرکزی:
اصفهان -خیابان عبدالرزاق - بازارچه حاج محمد جعفر آباده ای - کوچه شهید محمد حسن توکلی -پلاک 129/34- طبقه اول
وب سایت: www.ghbook.ir
ایمیل: Info@ghbook.ir
تلفن دفتر مرکزی: 03134490125
دفتر تهران: 88318722 ـ 021
بازرگانی و فروش: 09132000109
امور کاربران: 09132000109